Posts

Image
Агуу Монголын   Тэмүүчин   Чингис хаан,   түүнйи   хойчсийн   үйл хэрэгтэй танилцах цаг болсон. Гэтэл түүнийг өнөө   хшүртэл   том Монголын Чингис хаан гэж таньдаг. Яагаад том Монгол гэсэн гэхээр   Великая   Монголия   гэх орос үгийг Их Монгол гэж орчуулсан нь буруу.   Великий   Александр гэхээр Агуу Александр болно. Энэ бол тогтсон үг хэллэг. Харин Их Монгол гэх нь  Эхэ  Монгол гэсэн утгатайг гуйвуулсан үг хэллэг. Их Монгол гэх ойлголт Хубилайн үед  хятдын  Юань улсын зохиосон үг хэллэг. Түүх бичигчид үүнийг маш хурдан ойлгоно. Агуу Монгол бол дорнынхонд сонсголгүй л дээ. Яагаад гэхээр дорнын  уйгар  бичигт хос эгшиг дунд г оруулаад бүр балайрна. Агуйн Монгол ч болж мэднэ. Гэхдээ дорнод Монголд Агуу Монгол хэрэггүй, хүртээл ч үгүй. Яагаад гэхээр Агуу Монгол нь Алтан Орд улсын холбоотны нэгдмэл нэр.  Тулуйн  отгон  хөвүүн   Аригбөх  нь Ордын адагт, Уст Ордынскт эртний  хори  түмдийн  Худ - ын  голынхныг захирч дорнын түүх албан ёсоор Байгаль нуурын ард, Эрхүү голын зүүн эрэгт эхэлсэн.